OTOYOL VE HIZ KURALLARI

                                                              OTOYOL VE HIZ KURALLARI

 OTOYOL: Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı; yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoluna otoyol” denir. Otoyola girecek olan araçların uyması gereken otoyol kuralları merak ediyorsanız, işte bu yazımız tam size göre yazılmıştır. Daha güvenli bir sürüş için gerekli kuralları öğrenmeniz, kazaları da azaltacaktır. Sizler de bu konuda dikkatli olmak istiyorsanız, öncelikle kuralları öğrenmeniz gerekmektedir. Otoyola girerken hızlanma şeridinden yararlanmak gerekmektedir. Yoldaki trafiğin akış hızına uyum sağladıktan sonra hızlanma şeridinin sonundan otoyol bandına girmesi gerekir.  Otoyolda duraklamanın, park etmenin, geri gitmenin veya geriye dönmenin de yasak olduğunu unutmamanız gerekmektedir. Sürücüler otoyola girerken trafiğin akışını dikkate alarak hızlanma şeridinden faydalanarak otoyolun sağ şeridine girmek ve otoyol çıkışında ise otoyolun sağ şeridinden yavaşlama şeridine giderek, hızını azaltarak rahat ve güvenli çıkış yapmak zorundadır.

Ücret toplama sistemlerini kullanmadan (Gişesiz Otomatik Geçiş Bölgesi ve Gişeler) otoyola giriş ve çıkış yapmak yasaktır. Otoyol kamulaştırma sınırına tesis edilmiş olan tel-çit,  duvar v.b yapılar bu tür çıkışları engellemek amacıyla yapılmış bu engellerin açılması, yıkılması, kesilmesi ve başka şekilde tahrip edilmesi kesinlikle yasaktır. Yayaların, hayvanların, motorsuz araçların, lastik tekerlekli traktörlerin, iş makinelerinin ve bisikletlerin otoyola girmesi yasaktır. Otoyolda duraklamak, park etmek, geri dönüş yapmak ve geri geri gitmek yasaktır. Zorunlu hallerde en sağdaki emniyet şeridinde (bankette)trafik güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde gerekli önlemleri alarak durulabilir. Tehlikeli ve kimyasal madde taşıyan araçların YSS köprüsüne gelmeden Avrupa yakasında; (km 76+400) K9 Uskumru köy kavşağı öncesi Asya yakasında ise (km97+500) K3 Riva kavşağı öncesi tesis edilen “Kimyasal Madde Kontrol Noktalarına” uğramadan geçmeleri yasaktır.

Otoyolu kurallarına uygun olarak kullanmayan kişilere ve otoyola giren hayvan sahiplerine 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre, otoyolda çevreyi kirletenlere ise 2872 Sayılı Çevre Kanunu hükümlerine göre idari para cezası doğrultusunda gerekli işlem yapılabilir.

Otoyolu Kullanırken Uyulması Diğer Kurallar;

Karayolunda trafik sağdan akar. Aksine bir işaret bulunmadıkça bütün sürücüler araçlarını:

v  Gidiş yönüne göre yolun en sağından sürmek,

v  Çok şeritli yollarda, yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek,

v  Şerit değiştirmeden önce, gireceği şeritteki araçların emniyetle geçmesini beklemek,

v  Trafiği aksatacak ya da tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek,

v  Otoyollara kurulan radar araçları aracılığı ile otoyolda seyahat eden araçların hızları anlık olarak belirlenebilmektedir. Bunun için polisler sürekli olarak otoyollarda gezici ya da sabit olarak radar araçları ile denetlemeler yapmaktadır. Karayolları tarafından belirlenen hız sınırlarını aşan kullanıcılar radar araçları tarafında yakalandıkları zaman haklarında cezai işlem uygulanmaktadır.

v  Hız sınırının %10’u kadar ihlaller hata payı olarak kabul edilmekte ve sürücü hakkında herhangi bir cezai işlem uygulanmamaktadır. Kesilen cezaların miktarları hız sınırını ne kadar aştığınız ile ilgili olarak sürekli değişmektedir. Hız sınırını %10 ile %30 arasında aşarsanız 235 Türk Lirası ceza alırsınız. Bu cezanın yanı sıra ehliyetinizden de 10 ceza puanı düşülmektedir. Hız sınırını %30’dan fazla bir hız ile ihlal etmeniz durumunda ise 488 Türk Lirası para cezası kesilmektedir. Hız sınırını bir sene içerisinde %30’dan fazla 5 defa ihlal etmeniz durumunda ise ehliyet belgenizi kaybetme ile karşı karşıya kalabilirsiniz. %30 ile hız sınırını ihlal etmeni durumunda ehliyetinizden 15 ceza puanı düşülmektedir.

KARAYOLUNDA ARAÇ KULLANMA SÜRELERİ;

Ticari yük ve yolcu taşımacılığı yapan araç sürücüleri 24 içinde; Devamlı araç kullanımının 4,5 saat sonunda veya aralıklı kullanımda her 4,5 saatin sonunda en az 45dk mola vermek şartı ile toplam 9 saat araç kullanabilmektedir. Ticari olarak yük ve yolcu taşımacılığı yapan otobüs, kamyon ve çekici araçlarında Takograf cihazı vardır. Takograf cihazı, sürücünün yapmış olduğu hızı ve araç kullanma sürelerini rapor eder. Ayrıca karayolu taşıma yönetmeliğine göre bu kişilerin “SRC (Mesleki yeterlilik belgesi)” sahibi olmaları zorunludur.

SRC 1 Uluslar arası yolcu taşımacılığı

SRC 2 Yurt içi yolcu taşımacılığı

SRC 3 Uluslar arası yük ve nakliye taşımacılığı

SRC 4 Yurt içi yük ve nakliye taşımacılığı

SRC 5 Tehlikeli madde taşımacılığı için alınması zorunlu belgelerdir

 

ARAÇLARIN DÖNÜŞLERİ VE MANEVRA KURALLARI

 

Geçme – dönme - duraklama ve park etme dışında şerit değiştirmek, iki şeridi birden kullanmak, işaret vermeden şerit değiştirmek, bölünmüş karayollarında karşı yöndeki araç trafiğine ait yol bölümüne girmek, kavşaklara yaklaşırken yerleşim birimleri içerisinde 30 metre ve yerleşim birimleri dışında 150 metre mesafede araçların şerit değiştirmeleri kesinlikle yasaktır.

A.Sağa dönüş yapacak olan araç sürücüleri;

1. Sağa dönüş işareti ile sağ şeride girmek

2. Hızını azaltmak

3. Dönüş esnasında, varsa bisiklet sürücüsüne ve karşıya geçen yayalara ilk geçiş hakkını vererek gidişe ayrılan yolun sağ şeridine girmek zorundadır.

B.Sola dönüş yapacak olan araç sürücüleri;

1. Sola dönüş işareti vererek sol şeride girmek

2. Hızını azaltmak

3. Dönüş esnasında önce yolun sağından gelen araca ve karşı yönden gelen aracın geçişini kolaylaştırmak için, karşı yönden gelen araca ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.

C.Dönel kavşaklarda araç sürücüleri;

1. Sola veya geriye dönecek olan araç sürücüleri dönüş işareti verirken hızını azaltarak orta adaya en yakın şeritten girmek

2. Sola dönecek ise orta adaya uzak, geriye dönecek ise orta adaya en yakın şeritten dönüşe geçmek zorundadır. Tek yönlü yollarda, duraklama ve park etme manevraları dışında dar taşıt yollarında karşıdan gelen araca geçiş kolaylığı sağlamak dışında geri gitmeleri yasaktır.

3.Trafik akışının yoğun olduğu yollarda araçların geri dönmeleri yasaktır.

KAVŞAKLARDA GEÇİŞ HAKKI KURALLARI

Kavşağa yaklaşan araç sürücüleri hızlarını azaltmak ve geçiş hakkı kurallarına göre hareket etmek zorundadır. Işıklı işaret cihazları izin verse dahi, kavşak içerisinde trafik yoğunluğu varsa sürücülerin kavşağa girmeleri yanlıştır. Geçiş üstünlüğüne sahip araçlarla karşılaşılırsa kavşaktan çıkılmalıdır

Bir kavşağın yönetimi;

1. Trafik polisi

2. Işıklı işaret cihazları

3. Trafik işaret levhaları

4. Yol çizgileri ile yönetilir.

 

Eğer aksine bir işaret yok ise, bütün kavşak kolları trafik açısından birbirine eş görünüyor ise bu tür kavşaklara KONTROLSÜZ KAVŞAK denir

Bu durumda;

*Motorsuz taşıtlar motorlu taşıtlara

*Lastik tekerlekli traktörler ve iş makineleri diğer motorlu taşıtlara

*Yolun solunda bulunan araçlar sağdan gelen araçlara (kavşağın sağ tarafı boş olan araçlar) [Diğer bir değişle HERKES SAĞINDAKİNE] ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.

 GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLAR        

Bir aracın geçiş üstünlüğüne sahip olabilmesi için görev esnasında olması ve diğer araçların can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmadan diğer sürücülerin en az 150 metre mesafeden görebilecekleri sesli ve ışıklı cihazları beraberinde kullanmaları gerekmektedir.

1. Ambulans

2. İtfaiye

3. Trafik polisi, Trafik zabıtası, Jandarma

4. Kar ve buz mücadelesi veren araçlar

5. Sivil savunma araçları

6. Koruma araçları ve korunan araçlar (kendisinden önce gelen araç ile karşılaşma halinde bu sıralamaya göre geçiş kolaylığı sağlamak zorundadır).Geçiş üstünlüğüne sahip bir araç ile kavşakta karşılaşma halinde kavşak derhal terk edilir. Geçiş üstünlüğüne sahip bir araç ile taşıt yolunda karşılaşma halinde sağa yanaşılır, gerekirse taşıt yolunda yer açmak için sağa çekilip durulur.

 

 

Hız Sınırı; trafik içerisinde yer alan araçların, bulunduğu bölgede ne kadar süratle gidebileceğini belirleyen, yasal bir sınırdır. Trafik kuralları oluşturulurken hız sınırı her bölgenin trafik yoğunluğu, bulunduğu bölgenin koşulları temel alınarak belirlenmiştir. Karayolları Trafik Kanununun 50.inci maddesinde; Şehirlerarası Karayollarında 90 km/s Otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek üzere motorlu araçların cins ve kullanma amaçlarına göre sürülebileceği en çok, en az hız sınırları yönetmelikle belirlenir.

Ülkemizde Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan yönetmelikler ile şehir içinde, şehirlerarası yollarda ve otoyollarda hız sınırları belirlenmiştir. Bu hız sınırları yolların yapımı sırasında dikkate alınıp dönemeç düzenlemeleri yapıldığı için yönetmeliklerde belirlenen sınırların üzerindeki hızlarda seyahat etmek ciddi kaza sebepleri arasında bulunmaktadır. Karayolları Genel Müdürlüğünün yayınlamış olduğu yönetmeliğe göre otoyollarda hız sınırı otomobiller için 120 Km/saat olarak belirlenmiştir. Diğer bütün araçlar için otobanda hız sınırı aşağıdaki tabloya detaylı olarak verilmiştir. Hız Sınırları bir işaret bulunmadıkça yerleşim yerleri içinde dışında ve otoyollarda römorksuz araçlar için saatteki azami hız sınırları tabloda gösterilmiştir

 

Sürücüler aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse araçlarını araç cinsine göre belirlenen azami hız ile sürebilirler.

Hızın Gerekli Şartlara Göre Ayarlanması; Sürücüler, hızlarını; kullandıkları aracın cinsine, aracın yük durumuna, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmak zorundadırlar. Geçme sırasında, geçme kuralının mecbur kaldığı şartlar dâhilinde azami hız sınırları aşılabilir. Bu durumda taşıt sürücülerine ceza uygulanmamaktadır. Geçiş tamamlanınca belirtilen hız limitlerine inilmesi gerekir. Çeşitli araç cinslerine göre bu yönetmeliğin öngörmüş olduğu azami hız sınırlarını, %10 nispetinde aştığı kontroller sırasında tespit edilen sürücülere ceza işlemi uygulanmaz.

Hız Sınırlarına Uyma Mecburiyeti:

·        Sürücüler aksine bir işaret bulunmadıkça, araç cinsi ve yol cinslerine göre belirlenen azami hız ile araçlarını sürebilirler.

·        Öndeki aracı geçme sırasında, geçme kuralının mecbur kıldığı şartlar dolayısıyla, azami hız sınırı aşılabilir. Bu durumda taşıt sürücülerine cezai işlem uygulanmaz. Geçiş tamamlanınca belirtilen hız limitlerine inilmesi gerekir.

·        Çeşitli araç cinslerine göre öngörülen azami hız sınırlarını %10 nispetinde aştığı kontroller sırasında tespit edilen sürücülere, cezai işlem uygulanmaz.

·        Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını %10’dan, %30’a (30 dâhil) kadar aşan sürücülere hafif para cezası ve ceza puanı %30’dan fazla aşan sürücülere katlamalı hafif para cezası ve ceza puanı cezası uygulanır.

·        Hız sınırlarını % 30’dan fazla aşmak suretiyle ihlal suçunun işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içerisinde aynı kuralı 5 defa ihlal ettiği tespit edilen sürücülerin sürücü belgeleri 1 yıl süre ile geri alınır. Süresi sonunda psikoteknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçilerek sürücü belgesini geri almasında engel olmadığı anlaşılan sürücülerin belgeleri iade edilir.

·        Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya cihazları bulunduranlar hafif para cezası ve 4 aydan 6 aya kadar hafif, hapis cezası ile bu cihazları imal veya ithal edenler hafif para cezası ve 6 aydan 8 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar, cihazlarına el konulur.

 

Sürücüler; kavşaklara yaklaşırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine yaklaşırken, dönemeçli yollarda ilerlerken, yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken, tünellere yaklaşırken, dar köprü ve menfezlere girerken hemzemin geçitlere yaklaşırken, yapım, bakım ve onarım işlemlerinin görüldüğü yol kesitlerine yaklaşırken de hızlarını kesinlikle azaltmak mecburiyetindedirler.