EMNÄ°YET KEMERÄ° KULLANIMI VE
ÖNEMİ
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre trafik
kazası yaralanmalarından dolayı yılda yaklaşık bir milyon fazla kişi vefat
etmektedir. Trafik kazalarına yönelik birincil korumada tehlikeli olan çevre
etmenlerinin giderilmesi, kiÅŸilerin
güvenli davranmaları, ikincil korumada ise emniyet kemeri (EK) gibi kişisel
koruyucuların kullanılması amaçlanmaktadır. Türkiye’de emniyet kemeri
kullanımı, 18.06.1986 tarihinden itibaren şehirlerarası karayollarında otomobil
ve tescil bakımından otomobil gibi işlem gören arazi taşıtları ve minibüslerde
sürücüsü ve yanında oturan yolcular için başlatılmıştır. 01.01.1992 tarihinden
itibaren ise şehir içi yollarda da ticari otomobil ve minibüsle yolcu taşımacılığı
yapan araç sürücüleri hariç, otomobil ve otomobil gibi tescil işlemi gören
arazi taşıtları ve minibüs gibi taşıtların sürücüleri ile ön koltuğunda oturan
yolcularına emniyet kemeri takma zorunluluğu getirilmiştir. Kaza
istatistikleri, emniyet kemerinin, otomobildeki hayat kurtaran araçlarından
birisidir. 30 kilometre hızda oluşan bir kazada, arka koltuktaki yetişkin bir
yolcu bir filin ağırlığına eşit olan 3,5 tonluk bir güçle öne fırlatılmaktadır.
Emniyet kemeri kullanılmadığında, bu durum yolcunun ölümü veya ağır yaralanmasıyla
sonuçlanmasının yanı sıra ön koltuktaki yolcuların da zarar görmesine sebebiyet
vermektedir. EGM kaza istatistiklerinde 2001 yılında meydana gelen kazaların
%88.79'unun yerleşim alanları içinde meydana geldiği ve yaralanmaların %66.03'ünün,
ölümlerin ise %44.31'inin bu kazalar sonucu ortaya çıktığı görülmektedir.
Emniyet kemeri, toplum genelinde sıkıcı bir
mecburiyet olarak görülse de hayat kurtaran çok önemli bir tedbirdir. Ön ya da
arka koltukta seyahat etmeniz fark etmeksizin kesinlikle emniyet kemerinizi
takmanız ve kendinizi olası bir çarpma etkisinden korumak üzere bu önemli
tedbiri almanız gerekecektir. Arabanıza bindiğinizde doğru ve rahat oturma
pozisyonuna geçtikten ve eğer sürücü iseniz aynaları ayarladıktan hemen sonra
emniyet kemerini takmanız gerekir. Hızın ne olduğu, ne mesafede ilerleyeceğiniz
fark etmez. Çünkü emniyet kemeri sadece yüksek hızda söz konusu olabilecek
kazalardan korunmak için değildir. Her durumda bir gerekliliktir. Araç
kullananlar ve yolcular için trafik kazalarına karşı alınacak en etkili önlem
emniyet kemerini takmaktan geçmektedir. Ağır giden trafikte bile öndeki araca
çarpmanız ya da arkadan size çarpılması halinde kemeriniz yoksa önce öne sonra
geriye doğru savrulma ihtimaliniz vardır. Her ihtimale karşı emniyet kemerinizi
takınız. Bu savrulma ile de başınızı, omzunuzu, kollarınızı, göğsünüzü
çarpmanıza neden olacaktır. Bu da çürük, ezik ya da morarma oluşmasına sebep
olabilir. Aynı çarpma etkisi daha hızlı ilerlediğiniz bir trafikte yaşanırsa ve
emniyet kemeriniz takılı değilse kırıklar, ciddi sarsıntılara hatta ölümle
sonuçlanan darbeler söz konusu olabilmektedir.
Ölümle sonuçlanan tüm kazalarda emniyet kemeri
kullananların % 24,8’i hiç zarar görmeden kazayı atlatırken, emniyet kemeri
kullanmayanlarda bu oran % 6,3’tür. Farklı araştırmalarda ise arka koltukta
emniyet kemeri kullanımının, arka koltukta meydana gelen ölüm ve yaralanmaların
2/3'nün ve ön koltukta ölümlerin ise % 6'sını önlediği saptanmıştır. Bütün ağır
yaralanmalarda ise, arka koltuk emniyet kemerleri yaralanmanın şiddetini % 50
oranında azaltmaktadır. Emniyet kemeri, trafik kuralları için değil sizin,
kendi hayatınızı, sağlığınızı, vücut bütünlüğünüzü korumanız için gereklidir.
Kazalarda emniyet kemeri takılı olmayanların 26 milisaniyede saatte 80
kilometre süratle araç içinde harekete devam ettikleri,92 milisaniye sonra da
camdan fırladıkları belirtildi. TRL (İngiltere Ulaşım Araştırma Laboratuarı)
analizleri, ön koltuk yolcularının tamamına yakınının emniyet kemeri takmasına
karşılık, daha düşük oranda emniyet kemeri kullanan arka koltuk yolcularının
yaralanma riskinin 2 kat, fırlatılma riskinin ise 7 kat daha fazla olduğu
ortaya koymuştur. Emniyet kemeri takmamış arka koltuk yolcuları en çok kafa,
yüz ve boyun zedelenmelerine maruz kalmaktadır. Arka koltuk yolcularının en
büyük yaralanma nedeni fırlatılmadır. 1984 Avusturya 01/1984 tarihinden sonra
imal edilen araçlarda arka koltuk kemerlerini zorunlu hale getirdi. Batı
Almanya 05/1979 tarihinden sonra üretilen araçlarda arka koltuk emniyet
kemerlerini zorunlu hale getirdi. Kanada'nın 10 eyaletinden 7'si bu tarihten
itibaren, hareket eden araçların sürücü ve yolcularına kendileri için uygun
olan emniyet kemerlerini kullanma zorunluluÄŸu getirdi.
Emniyet kemeri kullanımı trafik kazalarında
olası ölüm riskini sürücü ve ön koltuk yolcularında %50, arka koltuk
yolcularında ise %75 oranına kadar azaltıyor. Kısa ve düşük hızdaki seyahatler
sırasında emniyet kemeri kullanmamak ya da arka koltuk yolcularının emniyet
kemeri kullanılmadığı durumlar ise emniyet kemeri ile ilgili yanlış
uygulamaların en başında geliyor. Emniyet kemeri, aracın hızı ne olursa olsun
ani çarpma ve fren yapma sonucunda araç içinde savrulmayı önler. Araç içinde
savrulmak kafanızı, vücudunuzu çarpmanıza neden olarak çok önemli sağlık
problemlerine sebep olabilir. Genel bir ifade ile belirtecek olursak emniyet
kemeri kullanımının zorunlu olduğu ülkelerdeki ölüm ve yaralanma oranları,
kullanımın zorunlu olmadığı ülkelere göre % 40 daha az olmaktadır. Motorlu araç
kazalarında ceninin ölümü annenin de ölümüne yol açabilir. Doğmamış çocuğunuza
sağlayacağınız en güzel koruma üç noktalı emniyet kemerini kullanmanız
olacaktır. Bel hizasındaki şerit çıkıntı oluşturan hamile karnının alt
kısmından, karına baskı yapmayacak şekilde geçmelidir. Omuzdan gelen şerit ise
normal kullanımdaki gibi göğüs kafesi üzerinden çapraz ve normale göre daha
gevşek şekilde geçmelidir. Emniyet kemerinin her iki şeridi de doğru
kullanılıyorsa, cenin için hiçbir risk oluşturmaz. Bu şekilde hem annenin hem
de bebeğin güvenliği sağlanmış olur.
Kısa mesafelerde ve düşük hızlarda emniyet
kemeri takmamak yapılan en büyük hatalardan biridir. Lütfen bazı basite alınan
kuralları göz ardı etmeyelim. Kurallar belli düzeni sağlamak için ortaya
çıkmıştır. Oysa düşük hızlarda bile ciddi yaralanma tehlikesi vardır ve bunun
için en iyi önlem emniyet kemeri takmaktan geçmektedir. Otoyollarda 1 olan kaza riski şehirlerarası
yollarda 3 iken şehir içi yollarda 5 olmaktadır. Bu sonuç, şehir içi trafikte
emniyet kemeri kullanılmamasının ne derecede hatalı olduğunu göstermektedir. Arka
koltukta otururken emniyet kemeri takmamak, Oysa arka koltukta kemer takmadan
oturan bir kişi yalnızca kendini değil kaza sırasında fırlayıp
çarpabileceğinden diğerlerini de tehlikeye atmaktadır Oysa emniyet kemerini
takmayan bir kişi, sadece hava yastığının şiddetle çarpması yüzünden
yaralanabilir hatta ölebilir.
Koltukta gövdenizin sırt kısmını tamamen
koltuğa yaslamış olarak oturmalısınız. Yana yatık olarak oturuyorsanız veya
aracınızın koltuk ayarını, oturuş şeklinizi bozacak şekilde ayarladıysanız
emniyet kemerinin koruyucu özelliği de maalesef düşük olacaktır. Vücudumuza
yapışmayan emniyet kemeri koruyuculuğunu ortadan kaldırıyor. Emniyet kemerini
taktıktan sonra elimizle boşluk alıp, hem alt hem de üst kısmın tamamen
vücudumuza temas etmesini sağlamak gerekir. Gideceğiniz mesafe hangi uzunlukta
olursa olsun, mutlaka emniyet kemeri kullanın. Ön ve arka koltuklardaki tüm
yolcuların emniyet kemerlerini mutlaka takmalarını sağlayın. Kemeri kurallara
uygun olarak takın. Alt şerit göbeğin üstünden değil, kalçaların hizasından,
çapraz şerit ise omuzun üzerinden ve göğsün ortasından geçirilmelidir. Şeritler
gergin olmalıdır. Kemeri bağlarken üzerinizde palto vs. gibi kalın giysiler
olmamalıdır, kalın giysiler kemerin etkinliğini azaltır.
"EMNÄ°YET KEMERÄ° HAYAT
KURTARIR!"