ALKOL VE ARAÇ KULLANIMI

ALKOL VE ARAÇ KULLANIMI

Alkollü araç kullanmak maalesef çağımızın en büyük sorunlarından birisi haline gelmiştir. Bilimsel araştırmalar alkolün hiç bir seviyesinin sürücülük için güvenli olmadığını belirtmektedir. “Alkol ve Trafik Kazaları Dünya Sağlık Örgütü (WHO)”un verilerine göre gerçekleşen ölümlü trafik kazalarının büyük bir bölümü alkollü araç kullanmaktan gerçekleştiğini vurgulamaktadır. Ülkemizde de 1 Ocak 1997'den itibaren uygulanmaya başlanan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na eklenen maddeler ile alkollü araç kullanmanın cezası artırılmış, hapis, ehliyete el koyma gibi zorunluluklar getirilmiştir. Ölümle sonuçlansın ya da sonuçlanması, trafik kazalarının önemli bir kısmından alkollü araba kullanan sürücüler de sorumludurlar. Bütün ülkeler yasal alkol limitini belirlemektedir. Konuyu tıbbi, psikolojik ve sosyal yönüyle değerlendirerek bir karara varmakta, belli bir sorun kabul ederek bu limitleri belirlemektedir. Birçok içkide bulunan alkol oranı (içkinin alkol derecesi) çok farklıdır. Bu nedenle ne kadar alkol alındığının belirlenmesi çok güç olabilmektedir. Ayrıca alkolün vücutta yakılması zaman isteyen bir iştir. Bu da kişinin vücut ağırlığı, karaciğerinin büyüklüğü, genel sağlık durumu başta olmak üzere pek çok faktöre göre farklılık göstermektedir. Pek çok kişi alkol aldıktan sonra kahve içerek, egzersiz yaparak ya da biraz kestirerek alkolün vücuttan atılmasını hızlandırabileceğini düşünür. Oysa bunların alkolün yakılması üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bu nedenle birçok kişi aldığı alkol miktarı konusunda hataya düşmektedir.

Ülkemizde uygulanan kurallara göre ticari araç sürücüleri ve kamu hizmetinde çalışan sürücülerin alkollü olarak trafiğe çıkmaları yasaktır. Alkol alındıktan sonra muhakeme yeteneği, algılayış giderek bozulurken bunun sonucunda sürücülük becerileri azalmakta, buna karşılık yine bozulan muhakeme yeteneği ve azalan duygusal kontrol nedeniyle kendine güvende yersiz bir artış meydana gelmektedir. Alkollün fazlası ise bireye aşırı güven verdiğinden, aşırı alkol alan kişiler, kusursuz oldukları düşüncesiyle hata yapmaktadırlar.

 Sürücülerin trafiğe çıkabilmeleri için yasal sınır olarak bir litre kanda yarım gram alkole eşit olan, 0.50 promil limit olarak esas alınmaktadır. Promil hesabı yapılırken alkolün ağırlığı, kanın ise hacmi dikkate alınarak bir orantı kurulmaktadır. Örneğin 0.50 promil 100 mililitre kanda 50 miligram alkol bulunduğunu gösterir ve bu durumdan yola çıkılarak 50:100=0.50 promil kabul edilir. Bu denetimin hangi hallerde, nasıl yapılacağı ve neye göre karar verileceği yasa ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Buna göre sürücünün alkollü olabileceğinden şüphe duyulduğunda ya da rutin alkol kontrolleri sırasında alkol metreyle ölçüm yapılabileceği gibi, alkol metrenin bulunmadığı hallerde görevliler tarafından sürücünün durumuyla ilgili gözlemlerin kaydedilmesiyle bir alkol test raporu da düzenlenebilir. Ölçüm ya da gözlem sonucunda sürücünün, 0.50 promil düzeyinin üzerinde alkollü olduğu ve araç kullanamayacak durumda olduğu belirlenirse gerekli cezai işlemler yapılır. Sürücü, denetim sırasında alkol metre ile yapılan test sonucunda alkollü çıkarsa; 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 48/5 maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır, sürücü belgesine 6 ay süreyle trafik polisi tarafından el konulur ve ayrıca aracı trafikten uzaklaştırılır.

Aynı sürücü aynı suçu ikinci kere işlerse; kanunun ilgili maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır. Sürücü belgesine 2 yıl süreyle trafik polisi tarafından el konulur ve ayrıca aracı trafikten uzaklaştırılır. Aynı sürücü üçüncü kez alkollü olarak araç kullanırken yakalanırsa, kanunun ilgili maddesinde belirtildiği şekilde para cezası ile cezalandırılır ve bununda aracı trafikten uzaklaştırılır.  Bu sefer sürücünün belgesine 5 yıl süreyle trafik polisi tarafından el konulur. Ayrıca 6 aydan az olmamak üzere hafif hapis cezası uygulanılır. Beşinci yılın sonunda, sürücü belgesi sahipleri psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri muayenesi sonrasında durumu uygun bulunursa belgelerini geri alabilir.

2019 alkol kullanma ceza ücretleri; Emniyet güçlerinin yaptıkları tespit neticesinde, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile, 800 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; ikinci defasında 1.003 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle alınır. Alkollü bir şekilde trafikte üç veya üçten fazlasında yakalanma durumunda ise, 1.609 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin herhangi bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması hâlinde belirtilen süreler, geçici alma süresinin bitiminde başlar. Beş yıl içerisinde son ceza yediği tarihten itibaren sürücü belgeleri ikici defa geri alınan sürücüler, İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıkları tarafından çıkarılan yönetmelik gereğince sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine gönderilir.

Trafikte hususi araç sürücüler için 0.5 promil, ticari araç sürücüleri için 0.2 promil sınırı bulunmaktadır. Eğer, trafikte alkollü bir şekilde yakalanan sürücünün promil değeri 1'in üzerinde ise mahkemece kişiye dava açılır ve yargılananlar TCK 179. maddeye göre ceza alır. Trafik cezaları e-devlet üzerinden, EGM resmi internet adresi üzerinden, Gelir İdaresi Başkanlığının resmi internet adresi üzerinden ya da herhangi bir PTT şubesine giderek sorgulatabilir. Ödeme işlemi Gelir İdaresi Başkanlığının bir çevrimiçi hizmeti olan İnternet Vergi Dairesi aracılığıyla veya şahsen bir vergi dairesine giderek yapılabilir. Alkollü araç kullanmaktan dolayı sürücü belgeleri geri alınan sürücüler, Sürücü belgesine el koyan trafik birimine veya en yakın trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'ne alıkoyma süresinin bitiminde dilekçe ile başvurarak sürücü belgelerini geri alabilirler.

Alkolün vücuttaki bazı etkiler şunlardır;

1) Görüşü bulanıklaştırır.

2) Koordinasyon problemleri meydana getirir.

3) Aşırı tüketim halinde bilinç kaybına yol açar.

4) Yüksek miktarda alınması ani kalp durmasına yol açabilir.

5) Kan şekerini düşürür, vücuda aşırı yorgunluk hali getirtir.

6) Konsantrasyonu engellemektedir. Siz, siz olun asla alkol alıp trafiğe çıkmayın. Kendi canınızdan ziyade başka kişilerinde can ve mal güvenliğine zarar vermiş olursunuz.

Halkın bu konuda bilinçlenmesi için öncelikle bu konuda halk eğitilmeye çalışılmalıdır. Alkollü araç kullanmayla ilgili tutumlar hakkında halkın bilinçlendirilmesi trafik güvenliğinin sağlanması açısından uzun vadede etkili olan bir yöntemdir. Ayrıca 18 yaşından küçüklere alkol satışı yasaklanarak, alkol kullanma yaşının yasalarla denetlenmesine çalışılmalıdır.  Bir sürücü alkollüyken kaza yaparsa, sigorta şirketleri alkol nedeniyle meydana gelen kazalarda oluşan hasarlar için sigortalıya ödeme yapmıyor. Kendinizin, beraberinizdekilerin ve başkalarının hayatını tehlikeye atmamak için lütfen alkollü araç kullanmayın.