GÜVENLİ SÜRÜŞ VE TEKNİKLERİ
Sürücünün; kullandığı aracının donanım
ve özellikleri ile limitlerini tam olarak tanıması gerekmektedir. Güvenli
sürüş; sürücünün sürüş esnasında aracına tam olarak egemen olabilmesi için çok
değişken özellik ve hareketliliğe sahip trafik ortamında savunmaya dayalı sürüş
tekniklerini benimsemesi ve uygulayabilmesi, aracını kurallara, yol ve hava
koşullarına uygun ve diğer sürücüler için tehlike oluşturmayacak şekilde
kullanarak sürüşünü en güvenli şekilde tamamlamasına denilmektedir. Trafiğe
çıkmak önemli bir karar sürecidir. Sürücü belgesi almış olmak bunun ilk
koşuludur. Ancak araç sürmeden önce, trafiğe çıkmanın aracınızdaki
sevdikleriniz ve çevrenizdeki diğer sürücüler açısından ciddi bir sorumluluk
olduğunu kavramış olmalısınız. Son yıllarda ülkemizde adını sıklıkla duyduğumuz
güvenli sürüş teknikleri ile yaşanacak trafik kazalarını minimuma indirmek
mümkündür. Sürücü yani ehliyet belgesine
sahip olmayanlar trafiğe çıkması yasaktır. Bu şekildeki deneyimsizlikler
trafiği aksatmamalıdır. Bu nedenle deneyimsiz sürücüler, trafiğin az olduğu
saatler ve güzergâhları tercih etmeli ve deneyim biraz daha arttığında ise
yoğun trafiğe girilmelidir. Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre 2017’ten
bugüne Türkiye’deki araç sayısı yaklaşık üç katına çıkarak 2018-19 yılında 21
milyon 90 bine ulaştı. Trafikte yer alan araçların %53’lük kısmını otomobiller
oluştururken, geriye kalan %47’lik kısmını sırasıyla kamyonet, motosiklet,
kamyon, minibüs ve otobüsler oluşturmaktadır. Ülkemizde her yıl yaşanan trafik
kazaları, can ve mal kaybına sebep olmaktadır. Trafik kazaları verilerine göre
ölüm ve yaralanma ile sonuçlanan pek çok kaza meydana gelirken bunların büyük
bir kısmı yerleşim yerlerinde ve daha azı da yerleşim yerleri dışında meydana
gelmektedir. Trafik kazalarından hem
sürücülerin hem yolcuların hem de yayaların korunması için gereken önlemlerin
önce devlet eliyle alınması ve trafikte güvenle ilerlemeyi sağlayacak
çalışmaların sunulması gerekir. Trafikte yaşanan kötü sonuçlar hayati açıdan
ölümcül olmakla birlikte aynı zamanda maddi açıdan da zarar vericidir.
Ülkemizde gerçekleşen kazalar incelendiğinde %90’nın üzerinde bir oranda
sürücünün bilgi ve sürüş deneyim eksikliğinden kaynaklandığı bilinmektedir.
Sürücü belgesini almış olmak, trafikte
sürüş için yeterli olmamaktadır. Mutlaka
güvenli sürüş eğitimi alınız. Güvenli sürüş eğitimleri size; gece, riskli
durumlarda, kaygan zeminde nasıl daha güvenli araç kullanabileceğiniz konusunda
size faydalı bilgiler vermektedir. Böyle bir kursa katılacaksanız, eğitmenlerin
Türkiye Otomobil Sporları Federasyonundan (TOSFED) onaylı belgeleri olmasına mutlaka
dikkat ediniz. Trafik kurallarına uymak bir mecburiyettir. Fakat trafiğe çıkan her sürücü, bu kurallara
uymayı bir ilke olarak kabul etmelidir. Güvenli sürüş içi mutlaka seyreden trafiği
mesafenizi kısa tutmadan takip ediniz. Sürekli geçişler yapmaya çalışmayınız.
Sol şeridin acil durumlarda kullanılması gerektiğini unutmayın. Dönüşlerinizde
mutlaka sinyal verin. Gece ve gündüz sürüşlerinizde farlarınızı yakın.
Dönüşlerde hızınızı yavaşlatın ve uygun zamanı bekleyerek acele etmeden dönün.
Dışarıdan, diğer sürücülerden gelecek tepkileri kesinlikle umursamayın. Uygun
bir dille söylemek gerekirse, asla gaza gelmeyin. Sabırlı ve hoşgörülü olmaya
çalışın. Uykusuz, yorgun ve hasta olarak yola asla yola çıkmayın. Bunun
yanından reflekslere etki edecek ve uyku getirecek ilaç kullanıldıysa, mümkün
olduğunca araç kullanılmamalıdır. Kış mevsimlerinde ise kar lastikleri ve
zincir aracınızı daha iyi tutunmasını sağlamaktadır. Kar lastikleri 4 tekerleğe de mutlaka takılmalıdır. Havası inik ve
geniş lastikler daha az, normal basınçta şişirilmiş lastikler daha fazla
tutunma sağlamaktadır. Güvenli sürüş
eğitimi aslında otomobil egemen ve kontrol becerilerinin kazandırılmasını
sağlar. Sonrasında ise yol güvenliği kapsamında sürücülere yolda olmaktan
kaynaklanan riskleri yönetebilecek zihinsel ve fiziksel becerilerin
geliştirilmesine sağlayan faydalı bir programdır. Güvenli ve keyifli bir sürüş
için gerekli olan gözlem, analiz ve planlama becerilerinin geliştirilmesinin yanı
sıra ve trafikte farkındalığı arttırmaya yönelik teori ile beraber her tip
yolda yapılan sürüş, gözlem ve değerlendirmeleri kapsamaktadır.
Temelde
bilmeniz gereken güvenli sürüş tekniğini uygulamalısınız. Bunlardan bazıları
şunlardır;
1.
Araç bakımı; Aracınızın yaz ve kış bakımını ihmal
etmemeniz gerekir. Bakımlı bir araçla yolda kalma ve kaza yapma riskinizi en
aza indirgemiş olursunuz. Özellikle uzun yol öncesi aracınızın dönemsel
bakımını yaptırmayı ihmal etmeyin. Aracınızın temizliği de en az araç bakımı
kadar önemlidir. Camların, aynaların ve farların görüş alanınızı engelleyecek
şekilde kirli olmamasına özen gösterin. Temiz bir araç trafikte fark edilmeniz
açısından önemlidir.
2.
Emniyet kemeri; Sürücü koltuğuna oturma zamanınız
geldiyse ilk işiniz emniyet kemeri takmak ve aracınızdaki yolculara da emniyet
kemeri takmalarını söylemek olmalıdır. Emniyet kemeri, kaza anında ve ani
manevralarda bedeni zararları engelleyen en önemli aksesuardır.
3.
Mesafe ve hız koruma; Sürüş sırasında
önünüzdeki araçla aranızdaki takip mesafesini korumanız ve şehir içi yolarda
hız limitine uymanız ani frenlerde kaza yapma riskini azaltır. Akıcı bir
trafikte takip mesafesini korumanız ani frenlerde meydana gelebilecek trafik
kazalarını önler. Okul bölgesi, şehrin kalabalık noktaları gibi trafiğin aniden
yaya ile karşılaşacağı noktalarda hızınızı düşürmeli ve dikkatinizi her an
olduÄŸu gibi sadece yola vermelisiniz.
4. Sadece yol ile meÅŸgul olun;
Sürüş sırasında yemek yemek ya da bir şeyler içmek, uzun sohbetlere dalmak,
yolcularla tartışmak, diğer araçları incelemek, sigara içmek, çantanızda bir
şeyler aramak, yüksek sesle müzik dinlemek, telefonla konuşmak dikkatinizi
dağıtabilecek unsurlardır. Direksiyona geçtiğiniz andan itibaren tüm dikkatiniz
yolda ve aynalarda olmalıdır.
5.
Yorulduysanız bir müddet dinlenin; Uzun bir
yolculuğa çıkacaksanız, en fazla 3 saatte bir mola vermelisiniz. Bundan daha
uzun süre araç kullanmanız dikkatinizin dağılmasına ve hata yapmanıza neden
olur. Molalarınızı hem kendiniz hem de aracınız için verdiğinizi unutmayın.
Özellikle sıcak havalarda kesintisiz sürüş, lastiklerde basıncın artmasına ve
lastiklerin aşınmasına neden olur. Bu nedenle 3 saatte bir verilen mola lastik
basıncı kontrolü için de bir fırsattır.
6.
Trafik sigortası ve kaskonuzu mutlaka yapın;
Trafik sigortası, yapılması zorunlu olan bir sigortadır ve sizi kusurlu
olduğunuz trafik kazalarında karşı tarafa olan maddi yükümlülükten kurtarır.
Kasko ise trafik kazası sonucunda ya da aracınızın yanması, çalınması ve
çalınmaya teşebbüs edilmesi durumlarında aracınızda oluşabilecek zararları
güvence altına alır. Bu nedenle; her iki poliçenizin de yenileme dönemi
geldiyse, poliçelerinizi yenilemeden trafiğe çıkmamanızda yarar var.
Güvenli sürüş diğer altın kurallarda
şunlardır; için, Trafik kurallarının
hatırlatıcısı olan trafik işaret ve levhalarına mutlaka uyun. Emniyet
kemerinizi takın, araçtaki diğer kişilerin emniyet kemerini takmalarını isteyin
ve tüm emniyet kemerleri takılmadan hareket etmemeyi bir alışkanlık haline getirin.
Yol durumuna, trafik ve yayaların yoğunluğuna ve hava şartlarına göre
gerekiyorsa hızınızı düşürünüz. Trafikte karşılaşabileceğiniz her türden
tehlikelere karşı vereceğiniz tepkileri önceden düşünün. Her hızda ve hava
koşulunda fren için ne kadar duruş mesafesi olduğunu hesaplamayı öğrenin. Uygun
ortamlarda yol tutuşunu görebilmek için frenlerinizi deneyin. Hızınızı yolun
mevcut durumuna göre ayarlayın. Takip ettiğiniz araçla aranızda her zaman
yeterli emniyet mesafesini bırakmaya dikkat edin ve takip ettiğiniz araçlarla
yakın hızlarda sürün. Hızınızı dönemece girmeden önce azaltın, Dönemece hızlı
girmek aracınızın savrulmasına ve kaza yapmanıza neden olabilir. Yüksek
hızlarda seyir halindeyken ani manevralar yapmayın. Direksiyonu her zaman iki
elinizle tutmaya özen gösterin. Şerit değiştirmelerde ve sollamalarda ise ayna
kontrolünü yapın ve mutlaka sinyal vermeye çalışınız. Eğer önünüzde giden araç,
ani bir manevra yaparsa siz de onun izinden gidin. Tehlikeli durumlarla
karşılaşmanız durumunda durma kararını verdiğiniz andan itibaren fren pedalına
tüm gücünüzle basın, çarpışma gerçekleşecek diye fren pedalına basmayı
bırakmayın. Aracınızda ABS fren sistemi mevcutsa, frenleme esnasında size en az
zararı verecek etkin manevralar yapın. Sürüş esnasında sigara içmeyiniz. Uzun
yolculuklarda molalarınızı mutlaka planlayın ve öle yola çıkınız.
Hepimiz kuralsızlığın kargaşaya yol
açtığını biliriz. Ancak, trafikte kuralsızlık, kazaları, en kötüsü de yaralanma
ve ölümleri beraberinde getiriyor. Trafik kazalarındaki maddi ve bedeni
kayıpların önüne geçilmesi için trafik kuralları konusunda bilinçli olunması gerekiyor.
"Yalnızca kuralları bilmekle, hata yapmamakla iyi sürücü olunmamaktadır.
Eğer karşındakinin yaptığı hatayı önleyebiliyorsan, o zaman iyi sürücü
olursun."